Jako, że jest to pierwszy post w cyklu o podstawach ekonomii, chciałbym przybliżyć jedną z podstawowych teorii szkoły austriackiej, mianowicie teorię ludzkiego działania zwaną prakseologią oraz kwestię niepewności. Warto mieć na uwadzę, że nie jest to szczegółowe opracowanie a jedynie jej przybliżenie, więc dla pogłębienia wiedzy odsyłam do źródeł takich jak pierwszy rozdział “Ekonomii Wolnego Rynku”
Prakseologia wychodzi z założenia, że człowiek zawsze działa, działaniem z definicji jest każde rozmyślne zachowanie nakierowane na zaspokojenie potrzeby, które jest podejmowanie przez jednostkę. Może nim być zarówno podjęcie się czynności bądź wstrzymanie się od niej. O samym podjęciu działania z kolei decyduje indywidualna hierarchia potrzeb, formułowana przez każdego indywidualnego człowieka a o miejscu w tej hierarchii decyduje użyteczność jaką zaspokaja dane zachowanie. Oczywistym jest, że wszystkie działania, których chce się podjąć w mniejszym lub większym stopniu zaspokajają potrzeby jakie w danym momencie odczuwa człowiek, jednak faktem naszej rzeczywistości jest to, że czas jest zasobem jaki dla każdego jest ograniczony, więc z tego powodu należy go ekonomizować, więc stąd wynika potrzeba hierarchizowania możliwych działań.
Ważnym aspektem jest też odróżnianie co jest działaniem a co nim nie jest. Na pewno jest nim działanie podejmowane świadomie i zaspokajające jakąś potrzebę (nakierowane na cel) oraz odbywa się w określonym czasie. Dlatego za działanie można uznać gotowanie obiadu lecz nie można już uznać trawienia tego obiadu po zjedzeniu, tak samo nie można za nie uznać innych odruchów bądź czynności, na które nie ma się świadomego wpływu.
Kolejnym z warunków działania jest tak zwana niepewność w warunkach której odbywa się każde działanie, ponieważ jest ona nierozerwalnie związana z przyszłością a z kolei przyszłość zawsze jest niepewna, człowiek nie ma całkowitej pewności co do powodzenia swoich działań. Często celem działania jest ograniczenie lub wyeliminowanie niepewności oraz dyskomfortu przez nią powodowanego.
Sama niepewność nie musi być postrzegana jednoznacznie jako zagrożenie. Może ona oznaczać szansę na stworzenie czegoś unikalnego, osiągnięcie zysku, rywalizację a nawet może sprzyjać rozwojowi relacji międzyludzkich i współpracy.
Niepewność jest sposobnością czy nawet warunkiem na powstanie i rozwój przedsiębiorczości.
Michał Dulewicz
