Wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że Polskie ceny paliw do najtańszych nie należą, w szczególności słabo wypadają w porównaniu do średnich dochodów. Średnia cena paliwa w pierwszym kwartale 2020 roku w Polsce wyniosła 4,33 zł za litr, w USA średnio za litr paliwa trzeba było zapłacić 2,62 zł. Dla porównania średni dochód w pierwszym kwartale 2020 roku w USA wynosił 15.254,42 zł [1], w Polsce zaledwie 5489,21 zł [2]. Skąd takie różnice w cenie paliw? Po pierwsze cena paliwa w Polsce ustalana jest głównie na bazie ceny baryłki (159 litrów) ropy z brytyjskich giełd; średnia cena w pierwszym kwartale wyniosła 202,77 zł [3], średnia cena baryłki dla USA za ten sam okres wynosiła 184,08 zł. Ceny ropy są różne, ale nie wyjaśniają tych dużych różnic w cenie detalicznej.
W Polsce na cenę paliwa składa się wiele różnych podatków; akcyza (1,52 zł/litr), opłata paliwowa (0,16 zł/litr), opłatę emisyjną (0,08 zł/litr) i 23% podatek VAT. Na dzień 28.05 Orlen ustalił cenę hurtową paliwa (Pb95) na poziomie 3,23 zł/litr [4], więc cena paliwa netto w rafinerii to 1,47 zł/litr). Cena ta zawiera wszystkie podatki, poza VATem, po jego doliczeniu cena za litr wynosi 3,97 zł/litr. Do tego prywatne stację doliczają sobie marżę, więc finalna cena oscyluje około 4 zł/litr.
Z drugiej strony w Stanach Zjednoczonych, podatki od paliwa ustawiane są na poziomie federalnym jak i stanowym. Podatek akcyzowy to jedyny podatek, ustalany na poziomie federalnym, jego stawka pozostaje niezmieniona od 1993 roku i wynosi 0,20 zł/litr. Podatki na poziomie stanowym są różne od 16 groszy za litr na Alasce, aż do 65 groszy za litr w Kalifornii. Większość stanów unika również procentowego opodatkowania paliw, aby uniknąć lawinowego wzrostu cen w przypadku nagłych zmian w cenie ropy. Stany które doliczają podatek od sprzedaży do paliwa to; Kalifornia (2,25%), Connecticut (8,1%), Georgia (do 5%), Hawaje (do 10,10%), Indiana (7%), Illinois (do 4,75%), Michigan (6%), Newada (do 3,775%) i Wirginia (do 2,10%). Hurtowa cena paliwa na dzień 28.05 w USA przed doliczeniem podatków wynosi 1,06 zł/litr [5]. Po dodaniu wszystkich podatków i opłat średnie ceny paliw wahają się od 1,51 zł/litr w Wisconsin do 3,52 zł/litr na Hawajach[6]
Kurs dolara na dzień 27.05 zgodnie z tabelą NBP.
[1] dane Departamentu Pracy USA
[2] dane GUS
[3] (dane Bloomberg)
[4] https://www.orlen.pl/PL/DlaBiznesu/HurtoweCenyPaliw/Strony/default.aspx
[5] https://www.bloomberg.com/quote/XB1:COM
[6] dane AAA
Philippe M. Poniatowski
